DEVLET İÇİNDE DEVLET ŞEHİR – TAŞKENT VE XIX. YÜZYIL TÜRKİSTAN COĞRAFYASINDA GERÇEKLEŞEN OLAYLARDAKİ ÖNEMİ Dr.Zebiniso KAMALOVA* *Kıdemli Uluslararası Araştırmacı, İstanbul Ticaret Üniversitesi RPYK (Rektörlük Proje Yönetim Koordinatörlüğü) Özet XIX. yüzyılın ilk yarısında Hokand Hanlığı’na dâhil edilen Taşkent, payitahttan sonra en önemli ticari merkez sayılırdı. Aynı zamanda devlet içinde bir devlet şehri olup, bütün bölgenin en…
Devamı ...
TÜRKİSTAN MÜCADELE HAREKETLERİNDE OSMANLI BASINININ ETKİSİ Şahruhbek Olimov (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Gazetecilik Bölümü doktora öğrencisi) Özet Türkistan ceditçilik hareketi bölgedeki siyasi, sosyal ve ekonomik sorunların çoğaldığı, bölgeyi yönetenlerin duyarsızlığı sonucunda ortaya çıktı. Fakat yeni fikrin, reform mühitinin ortaya çıkışında iç nedenlerle beraber dış nedenler de çok önemliydi. Dış nedenlerin başında da İslam aleminde…
Devamı ...
Abdurrauf Fıtrat’ın Ceditçilik Hareketi’ndeki Yeri Shokhrukhbek Olimov (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Doktora Öğrencisi) Özet Bu çalışmada 20.yüzyılın başında başta Kırım olmak üzere tüm Türk Dünyasında yaygınlaşmış Ceditçilik (veya Cedidizm) hareketi üzerine fikir yürüteceğiz. Türkistan’da hareket biraz daha geç başlamış ise de kısa sürede tam anlamıyla siyasi partilerin ortaya çıkmasında esas kaynak olarak hizmet etti.…
Devamı ...
Çarlık Dönemi Rusyası’nın Türkistan Milli Değerlerini Yağmalama Siyaseti Fayzullakhon Otakhonov (İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Tarih Bölümü Doktora Öğrencisi) Özet Sömürgeci devletlerin şöyle bir politikası vardır, işgal ettikleri topraklardaki halkların tarihi ve kültürünü yok etmek, hatıralardan silmek, geçmişini kötü olarak göstermek ve böylelikle eskisinden daha güzel bir hayat vadetmektir. Çarlık Rusyası da müstemleke ettiği Türkistan’da aynı…
Devamı ...
TÜRKİSTAN’DA RUSLARA KARŞI DİRENİŞTE “DÜKÇİ İŞAN” ÖRNEĞİ -1898- Zahitbek ISRAILOV (Uludağ Üniversitesi S.B.E., Doktora Öğrencisi) Özet İlmin merkezi olan Orta Asya’da Fergana Vadisindeki Müslümanlar, Çarlık Rusya tarafından istila edilmesinden sonra baskı ve dayatmalara maruz kalmıştır. Bu dayatmalara karşı Dükçü İşan olarak tanılan ve asıl adı Muhammed Ali Sabır oğlu olarak bilinen şahıs, Çarlık…
Devamı ...
İsmail Bey Gaspıralı Feyzullah ATAHAN* foto: (soldan) Gaspıralı İsmail Bey,Hasan Zerdabi, Alimerdan Topçubaşov İsmail Bey Gaspıralı 20 Mart 1851’de Bahçesaray yakınlarındaki Avcıköy’de doğdu. Annesi Fatme Sultan, köklü bir mirza ailesinin kızıydı. Babası Mustafa Alioğlu Gasprinskiy de Çarlık ordusundan emekli teğmen rütbesini taşıdığı için küçük İsmail zadegân sınıfına mensuptu. Öğrenim hayatına mahallî Müslüman mektebinde başlayan İsmail,…
Devamı ...
Bolşevik Devrimi Sonrası Türkistan ve Türkiye Münasebetleri Feyzullah Raufhan* *(İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tarih Bölümü- MAMER Akademik Kurul Üyesi) Özet Bu çalışmamızda Türkistan’la Osmanlı Devleti’nin son dönemi ve yeni kurulmakta olan Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkileri incelemeye çalıştık. 20. yüzyılda Rusların egemenliği altında olan Türkistan bölgesinin Bolşeviklerin hükümete gelme yıllarından Orta Asya Cumhuriyetleri’nin bağımsızlık yıllarının başına kadar…
Devamı ...
Türk tasavvuf geleneğinin hareket noktası “Pîr-i Türkistan” Hoca Ahmed Yesevî, Güney Kazakistan`da Çimkent şehrine 7 km., bugün Türkistan adıyla tanınan Yesi şehrine 157 km. uzaklıktaki Sayram kasabasında doğmuştur. Doğum yılı kesin olarak bilinmemektedir. 73 yıl yaşadığı ve 1166 yılında vefat ettiği şeklindeki yaygın görüş ışığında, 1093 yılında doğduğu ortaya çıkar. Babası Sayram`ın ünlü bilginlerinden İbrahim…
Devamı ...
Zahîrüddîn Muhammed Bâbür (1483-1530) Bâbürlü Devleti’nin kurucusu ve ilk hükümdarı. 6 Muharrem 888’de (14 Şubat 1483) Fergana’da doğdu. Babası Timur’un torunlarından Fergana hâkimi Ömer Şeyh, annesi Cengiz’in torunlarından Yûnus Han’ın kızı Kutluğ Nigâr Hanım’dır. Bâbür’ün çocukluğu hakkında fazla bilgi yoktur. Annesiyle birlikte Endican Kalesi’nde otururken babasının bir kaza sonucu ölümü üzerine 5 Ramazan 899’da (9…
Devamı ...
İSMÂÎL SÂMÂNÎ’NİN VAKFİYELERİ ÜZERİNE Bahadır Musametov (İstanbul Medeniyet Üniversitesi Felsefe Bölümü Doktora Öğrencisi) fotoğraf:İsmail Samani Naıtı-DUŞANBE Özet Bu çalışma, Sâmânîler Devleti’nin kurucusu İsmâîl b. Ahmed Sâmânî ve onun torunlarına isnat edilen ve günümüzde Özbekistan’ın farklı arşiv ve kütüphanelerinde bulunan vakfiyelerinin kısa bir tahlilini amaçlamaktadır. Vakfiyeler, bu tür belgeleri üreten kurumların kuruluşunun erken dönemlerindeki İslamî…
Devamı ...